सिन्धुपाल्चोक । नेपालमा साहसिक पर्यटनको सम्भावना बढिरहेको बेला, सिन्धुपाल्चोकमा एक ऐतिहासिक परियोजना सम्पन्न हुने चरणमा पुगेको छ। बलेफी गाउँपालिका–५, बलेफी खोलाको किनारमा नेपालकै पहिलो तथा एशियाकै पहिलो राफ्टिङ स्कुल निर्माण भइरहेको छ। सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठको परिकल्पना अनुसार स्थापना गरिएको यस परियोजनाको हाल ९८ प्रतिशत काम सम्पन्न भइसकेको छ।
पर्यटन विभागको आर्थिक सहयोगमा १३ करोड रुपैयाँको लागतमा निर्माण भइरहेको यो स्कुल फागुन महिनाभित्र उद्घाटन गरिने तयारी गरिएको छ। यो स्कुल साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धन गर्दै राफ्टिङ, कायाकिङ, क्यानोइङ जस्ता जल खेलकुदका विभिन्न तालिम प्रदान गर्नेछ। साथै, नेपालका नदीहरूमा व्यावसायिक रूपमा राफ्टिङ सञ्चालन गर्ने गाइडहरू उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको छ।
किन आवश्यक पर्यो नेपाललाई राफ्टिङ स्कुल?
नेपाल प्राकृतिक सौन्दर्यले भरिएको देश हो। यहाँका हिमालबाट बग्ने नदीहरू साहसिक पर्यटनका लागि महत्वपूर्ण गन्तव्य बन्न सक्छन्। त्रिशूली, भोटेकोसी, कर्णाली, सुनकोसी लगायतका नदीहरूमा हरेक वर्ष हजारौं पर्यटक राफ्टिङ गर्न आउँछन्।
तर, नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा एउटा ठूलो चुनौती थियो – व्यावसायिक रूपमा राफ्टिङ गाइड उत्पादन गर्ने कुनै आधिकारिक स्कुल थिएन। विदेशी प्रशिक्षकहरूले तालिम दिँदै आएका थिए, जसले गर्दा नेपाली गाइडहरूको भविष्य अन्योलग्रस्त थियो। यही समस्या समाधान गर्नका लागि सिन्धुपाल्चोकको बलेफी खोलामा राफ्टिङ स्कुल स्थापना गर्ने निर्णय गरिएको हो।
राफ्टिङ स्कुलले दिने तालिमहरू
नयाँ राफ्टिङ स्कुलले जल खेलकुद र साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि विभिन्न तालिमहरू प्रदान गर्नेछ।
✅ राफ्टिङ तालिम
बेसिक तालिम: डुङ्गा कसरी चलाउने, सुरक्षा उपायहरू, आवश्यक उपकरणहरूको प्रयोग
एडभान्स तालिम: नदीको प्रवाह व्यवस्थापन, जोखिम व्यवस्थापन, आपत्कालीन अवस्थामा अपनाउने विधिहरू
गाइड ट्रेनिङ: व्यावसायिक गाइड बन्न चाहनेहरूका लागि विशेष तालिम
✅ सुरक्षा सम्बन्धी प्रशिक्षण
लाइफ ज्याकेट, हेल्मेट, र अन्य सुरक्षा उपकरणहरूको प्रयोग
डुङ्गा पल्टिएमा वा बगेमा अपनाउनुपर्ने विधिहरू
नदीको बहाव र खतराजन्य क्षेत्रहरूको चिनारी
✅ व्यावसायिक राफ्टिङ गाइड उत्पादन
नेपाल तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा काम गर्न सक्ने गाइडहरू उत्पादन
लाइसेन्स तथा सर्टिफिकेसनका लागि आवश्यक तालिम
✅ आपतकालीन उद्धार प्रशिक्षण
नदी दुर्घटना भएमा उद्धार गर्ने प्रविधि सिकाउने
बाढी तथा नदीजन्य आपत्कालीन अवस्थाहरूमा सहायता गर्न सक्ने जनशक्ति उत्पादन
✅ अन्य जल खेलकुद तालिम
कायाकिङ, क्यानोइङ, हाइड्रोस्पीडिङ जस्ता खेलकुदको प्रशिक्षण
राफ्टिङ स्कुलको पर्यटन प्रवर्द्धनमा भूमिका
राफ्टिङ स्कुलको स्थापनापछि सिन्धुपाल्चोकमा साहसिक पर्यटन थप प्रवर्द्धन हुनेछ। हालसम्म नेपालमा तालिम प्राप्त राफ्टिङ गाइडहरूको संख्या सीमित छ। तर, यो स्कुल सञ्चालनमा आएपछि नेपालमै व्यावसायिक राफ्टिङ गाइड उत्पादन हुनेछन्, जसले अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा काम गर्ने अवसर पाउनेछन्।
सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठ भन्छन्,
"हाम्रो उद्देश्य नेपाललाई जल खेलकुदको मुख्य गन्तव्य बनाउने हो। यहाँ प्रशिक्षित गाइड उत्पादन गरी अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको लाइसेन्स प्रदान गर्ने योजना छ।"
नेपाल सरकार पनि साहसिक पर्यटन प्रवर्द्धनलाई प्राथमिकता दिइरहेको छ। सरकारले राफ्टिङ खेलकुदका लागि कानुनी व्यवस्था मिलाउनुपर्ने तथा अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका प्रतियोगिता आयोजना गर्नुपर्ने विज्ञहरूको सुझाव छ।
सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठ को हुन्?
नारायण श्रेष्ठ नेपाली पर्यटन क्षेत्रका एकजना प्रभावशाली व्यक्तित्व हुन्। उनी सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष तथा सुकुटे भ्याली रिसोर्टका सञ्चालक पनि हुन्।
श्रेष्ठको अगुवाइमा सिन्धुपाल्चोकमा पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि विभिन्न कार्यक्रमहरू सञ्चालन गरिएका छन्। सुकुटे महोत्सव जस्ता इभेन्टहरू आयोजना गरी स्थानीय पर्यटन प्रवर्द्धन गर्ने काममा उनको विशेष योगदान रहेको छ।
यसका साथै, उनी राफ्टिङ एसोसिएसन नेपाल (नारा) का पूर्व महासचिव समेत रहेका छन्। राफ्टिङ खेलकुदको विकास र प्रवर्द्धनका लागि उनले लामो समयदेखि काम गरिरहेका छन्।
राफ्टिङ स्कुल कहिले सञ्चालनमा आउँछ?
निर्माण पक्षका अनुसार फागुन महिनाभित्रै स्कुल उद्घाटन गरिने योजना छ। अहिले निर्माण कार्य ९८ प्रतिशत पूरा भइसकेको छ।
यो स्कुल सञ्चालन भएपछि नेपालमा साहसिक पर्यटन गर्ने पर्यटकहरूको संख्या बढ्ने, स्थानीय समुदायलाई रोजगारी सिर्जना हुने, र नेपाली गाइडहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा अवसर प्राप्त हुने विश्वास गरिएको छ।
सिन्धुपाल्चोकको बलेफी खोलामा निर्माण भइरहेको राफ्टिङ स्कुल नेपालका लागि ऐतिहासिक महत्वको परियोजना हो। नेपालमै व्यावसायिक रूपमा राफ्टिङ गाइड उत्पादन गर्ने यो पहिलो संस्था भएकाले यसको पर्यटन क्षेत्रमा ठूलो योगदान रहनेछ।
सिन्धु पर्यटन व्यवसायी सङ्घका अध्यक्ष नारायण श्रेष्ठ को नेतृत्वमा निर्माण भइरहेको यो स्कुलले नेपाललाई साहसिक पर्यटनको केन्द्र बनाउनेछ। नेपालका नदीहरूमा राफ्टिङ गतिविधि व्यवस्थित हुने, गाइडहरूको क्षमता अभिवृद्धि हुने, र नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा प्रतिस्पर्धी बन्नेछ।
फागुन महिनामा उद्घाटन हुने यो स्कुल नेपालका पर्यटन तथा साहसिक खेल प्रेमीहरूका लागि एउटा ऐतिहासिक उपलब्धि बन्नेछ।
